Een korte inleidende blog over aminozuren (als supplement) mag hier op vitaminepillen.nl natuurlijk niet ontbreken. Immers: trouwe lezers van onze blogs herinneren zich vast dat de ontdekker van vitamines, de chemicus Casimir Funk, in 1912 deze - enigszins ten onrechte – aanzag als ‘amines’, een van ammoniak afgeleide organische verbinding. Later bleek dat niet alle ‘vitale amines’ tot de chemische groep van de amines behoren, maar de term ‘vitamine’ was niettemin geboren.
Hetzelfde kan gezegd van aminozuren die, zoals de naam aangeeft, voor de helft bestaan uit een chemische aminegroep (-NH2) enerzijds, maar anderzijds uit een carboxygroep (-COOH). De carboxygroep en de aminegroep staan dan beide op hetzelfde koolstofatoom. Aminozuren zijn de bouwstenen voor peptiden, die op hun beurt weer eiwitten (kunnen) vormen.
In de natuur zijn ongeveer 500 verschillende aminozuren geïdentificeerd, twintig daarvan komen in menselijke eiwitten voor, de zogeheten fundamentele aminozuren. Tijdens de spijsvertering worden aminozuren, onder invloed van enzymen, uit in de voeding aanwezige eiwitten vrijgemaakt (hydrolyse). Uit de vrijgekomen aminozuren kan het organisme zijn eigen specifieke eiwitten weer opbouwen. Het organisme kan een aantal fundamentele aminozuren zelf synthetiseren, andere echter niet. Deze laatste moeten in het voedsel aanwezig zijn, men noemt ze de noodzakelijke of essentiële aminozuren. Volwassen mensen hebben negen essentiële aminozuren nodig: lysine, tryptofaan, fenylalanine, leucine, isoleucine, threonine, methionine, histidine en valine. (1)
Bovenstaande samenvatting toont een duidelijke verwantschap tussen vitamines en aminozuren daar waar het gaat om de zogenoemde ‘essentiële’ aminozuren. Net als vitamines moeten deze veelal exclusief uit de voeding gehaald worden, waarmee onvermijdelijk de vraag opduikt in hoeverre dit volstaat. Wetenschappelijk onderzoek naar bovenvermelde negen essentiële aminozuren en hun functies is ondertussen meer dan uitvoerig, en bijgevolg is er ook in de supplementenindustrie de nodige aandacht ontstaan voor aminozuren.
Vooral (intensieve) sporters maken gebruik van aminozuren supplementen. Er zijn hele blends verkrijgbaar met als claim je fitness naar een hoger niveau te tillen. Aminozuren suppletie zou ook spierpijn na het sporten verminderen en de spieropbouw/herstel versnellen. Je kan kiezen uit poedervorm, capsules of handige ready-to-drink aminozuren. Zo vind je bijvoorbeeld in de ‘Amino Compleet’ van Body&Fit bijna alle negen essentiële aminozuren terug, waaronder 58 gram isoleucine.
Een problematisch verschil met vitamines en mineralen is echter dat er vooralsnog geen eenduidige aanbevolen dagelijkse hoeveelheden beschikbaar zijn voor de negen essentiële aminozuren. Evenmin is duidelijk overzichtelijk hoeveel micro- of milligram van bepaalde aminozuren in welke voedingsstoffen aanwezig zijn. Dat maakt, in tegenstelling met vitamines, een juiste inschatting met betrekking tot eventuele tekorten en effecten lastiger. Het Voedingscentrum bijvoorbeeld, heeft hierover geen informatie beschikbaar. Weliswaar zijn er voedingswaarde tabellen beschikbaar voor eiwitten, waar de aminozuren in zitten, maar veelal geven deze geen waardes weer met betrekking tot de percentages van de aanwezigheid van de negen essentiële aminozuren.
Toch zweren, zoals gesteld, (intensieve) sporters bij aminozuren suppletie. Dit hoeft overigens niet te verbazen. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten, en die laatste spelen een belangrijke rol bij spieropbouw en – herstel. Zoals in een andere blog aan de orde gesteld is daarom wei een belangrijk supplement in de (duur)sport. Met aminozuren ga je eigenlijk nog een stapje verder: je slikt niet de eiwitten zelf, maar de bouwstenen van de eiwitten.
Er is, zoals aangestipt, ondertussen ruim wetenschappelijk onderzoek gevoerd naar aminozuren en hun effecten. Sterker nog, al in 1991 werd een wetenschappelijk vaktijdschrift opgericht specifiek over aminozuren: Amino Acids. Dit tijdschrift publiceert bijdragen uit alle domeinen van het aminozuur, peptiden en eiwitonderzoek. (2)
Hieruit gaan we in de nabije toekomst graag putten. Vooralsnog hebben we ons beperkt tot een inleidende blog, maar stay tuned! Want in Amino Acids gaat het ook over sport, en wel vaak. Tipje van de sluier alvast: voor beredeneerd gebruik hoeft niemand zich zorgen te maken, integendeel.
Bronnen:
1. https://nl.wikipedia.org/wiki/Aminozuur
2. https://www.springer.com/journal/726/